Cengiz Holding’in, 3,5 milyon ağacı da keserek Kaz Dağı’nı delik deşik edecek bakır ve altın madenciliği için ÇED’in yürütmesinin durdurulmasının ardından yeniden ÇED başvurusu yaptığı ortaya çıktı.
Kaz Dağı’nda Çanakkale’ye bağlı Hacıbekirler ve Muratlar köyleri yakınlarında Cengiz Holding tarafından işletilmek istenen bakır-altın madeni yürütmesi durdurulan ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmasının ardından yeni ÇED başvurusu yaptı. Madenci şirketin 2009/7 genelgesi uyarınca yaptığı ÇED başvurusu sürecinde halkın katılımı toplantısı da yapılmayacak.
Mahkeme ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmuştu
Bilim insanları tarafından ekolojik hassas bölge olarak tanımlanan ve ülkemizdeki gen koruma alanlarından birisi olan Kaz Dağı’nda Bayramiç ve Çan ilçeleri arasındaki Halilağaköyü yakınlarında Cengiz Holding’e ait Truva Bakır İşletmeleri tarafından işletilmek istenen bakır altın madenine verilen ÇED olumlu kararına karşı aralarında Çan Çevre Derneği, ve TEMA Vakfı gibi kurumlar bulunan 6 kurumsal, 81 bireysel olmak üzere 87 davacı tarafından davalar açılmıştı. Açılan davalar sürecinde yapılan bilirkişi keşfi sonucu hazırlanan raporda bilirkişi heyeti mahkemeye oybirliği ile “ÇED olumlu” kararının hukuka aykırı olduğu görüşünü iletmişti. Çanakkale 1. İdare Mahkemesi bilirkişi raporundaki eksikliklere dikkat çekerek, uygulanması halinde telafisi mümkün olmayan zararlara neden olacağı gerekçesiyle madene verilen ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmuştu.
2009/7 genelgesi devrede
Yöre halkı tarafından sevinçle karşılanan bu mahkeme kararının şirketi durduramadığı, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı EÇED sitesinde yer alan yeni ÇED süreci duyurusu ile ortaya çıktı. Madenci şirketleri, mahkemelerce verilen bu tür ÇED iptal kararlarına karşı koruma ve kurtarma süreci gibi işletilen 2009 /7 Genelgesi uyarınca yeni ÇED başvurusu yapan şirket, yürütmesi durdurulan ÇED’i revize ederek eksiklikleri giderdiğini ileri sürüyor. Şirketin bu yeni ÇED başvurusunda halkın katılımı toplantısı da yapılmayacak ve başvuru Ankara’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında yapılacak olan İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısında değerlendirilecek.
3,5 milyon ağaç kesilecek
Yörede yaşayan yurttaşları yeniden endişeli bir bekleyişe iten Halilağa bakır-altın madeni projesinin gerçekleşmesi durumunda 51 bin 660 dönümlük alanda 3,5 milyon ağaç kesilecek. Yöre tarımına büyük zarar vereceği belirtilen madencilik faaliyeti nedeniyle milyonlarca yaban hayvanının yuvası yok olacak. Yöredeki ekoloji örgütleri madenciliğin suları da olumsuz yönde etkileyeceği ve yılda 4,1 milyon ton su kirletileceğini dile getiriyorlar.
Proje ömrü 19 yıl
13 Ekim 2022 tarihinde Ankara’da yapılacak İDK toplantısı duyurusu bakanlık İnternet sitesinde yayınlanırken madenin ruhsat numarasının da değiştiği görüldü. Şirket iki farklı ruhsat sahasını birleştirerek toplam 581,21 hektarlık bir ÇED alanı oluşturdu. İşletme alanının 218,56 ha’lık kısmı orman arazisi olarak geçiyor. Yeni ÇED başvuru dosyasına göre Halilağa Bakır Projesi 2 yıl arazi hazırlık ve inşaat dönemi, 15 yıl işletme dönemi ve 2 yıl kapatma dönemi olmak üzere toplam 19 yıl proje ömrü planlanmış. Patlatmalı açık ocak işletmeciliği ile yılda 6 milyon ton cevher ve 7 milyon ton pasa olmak üzere toplam 13 milyon tonluk bir kazı yapılacak.
ÇED alanı; Çanakkale Bayramiç ilçesine kuş uçuşu 22 km mesafede ve Hacıbekirler Köyü’ne 730 metre, Muratlar Köyü’ne 1,74 km, Osmaniye Köyü’ne 2,33 km, Yanıklar Köyü’ne 2,5 km ve Halilağa Köyü’ne ise 4,42 km mesafede yer alıyor.
