Gazete Yolculuk, Çağdaş Hukukçular Derneği’nin (ÇHD), depremin ilk gününden bu yana yurttaşlara haklarını duyurmak ve ihlal edilen hakların takibini yapmak için girişimlerini derledi.
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Maraş merkezli depremlerin yaşandığı 6 Şubat gününden bu yana çok çeşitli hukuki girişimlerde bulundu. İlk günden itibaren deprem bölgelerindeki avukatlarla dayanışma, bölgedeki hapishanelerde bulunan mahpusların aileleri ile görüştürülmesi, sosyal medya gözaltılarına ilişkin gönüllü hukuki desteğin sağlanması, afet suçlarına ilişkin ihbar hattı kurulması ve ortaya çıkan işkence görüntülerine karşı kolluğun soruşturulması için bölgede bulunan avukatları aracılığıyla kamuoyuna bilgilendirmede bulundu.
Gazete Yolculuk, İlk günden bu yana Çağdaş Hukukçular Derneği’nin deprem sonrası yaşananlarla ilgili kritik bulduklarını ve bu konulara ilişkin attığı adımları derledi.
- Deprem bölgesinden avukatların acil işleri gönüllü üstlenildi: 6 Şubat’ta 10 kenti yıkıma uğratan iki ayrı depremin yaşanmasından sonra ÇHD ilk olarak İstanbul, İzmir ve Ankara illerindeki avukatların afet bölgesinde bulunan avukatların acil işlerini gönüllü olarak üstleneceklerini duyurdu.
- Afet bölgesindeki hapishanelerde kalan mahpusların aileleriyle görüşmesi için girişimlerde bulunuldu: İlk günlerde afet bölgesinde bulunan hapishanelerde kalan mahpusların durumuna ilişkin Adalet Bakanlığı’nın aydınlatıcı açıklamalar yapmaması ve bölgedeki hapishanelerden isyan haberlerini gelmesi üzerine harekete geçen ÇHD, Adalet Bakanlığı’ndan mahpusların aileleriyle etkin bir şekilde telefon görüşü yapabilmesi için girişimlerde bulundu. ÇHD konuyla ilgili yaptığı başvuruda “Türkiye’deki tüm hapishanelerde tutuklu/hükümlü olarak bulunmakta olan kişilerin ailelerinin ve kendilerinin endişelerine bir an evvel son verebilmek adına(İletişim Cezası ya da Görüş Cezası Olanlar Da Dahil Olmak Üzere) ilgili yasa hükmü gereğince ve bu kadar yıkıcı etkiye yol açan doğal afet dolayısıyla tutuklu/hükümlülerin aileleriyle derhal telefon ile görüşme haklarının kullanılmasının sağlanmasını, bu konuda Genel Müdürlüğünüzce tüm hapishanelere yazı yazılmasını rica ederiz.” talebinde bulundu.
- TBB’ye acil önlem konusunda talepler iletildi: 7 Şubat’ta felakete ilişkin acil önlemler konusunda Türkiye Barolar Birliği’ne bir başvuruda bulunan ÇHD, şu talepleri sıraladı:
- Sosyal medya gözaltılarına gönüllü hukuki destek verileceği duyuruldu: Felaketin boyutlarının hala anlaşılmaya çalışıldığı ve deprem bölgesine arama kurtarma ekipleri ile insani yardımın ulaştırılması konusunda ciddi zaafiyetlerin yaşandığı günlerde başta AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın tehditkar açıklamaları sonrası sosyal medya paylaşımlarına yönelik soruşturmalar başlatıldı. ÇHD, 8 Şubat’ta depreme ilişkin sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alınan yurttaşlara gönüllü hukuki destek sağlanacağını duyurdu.
- Afet suçlarına ilişkin ihbar hattı kuruldu: Yine 8 Şubat’ta afet suçlarına ilişkin ihbar hattı kurduklarını duyuran dernek, “Afet bölgesinde gıda ürünlerinin satışı ve ulaşım hizmetleri başta olmak üzere temel ihtiyaçlara erişmeye çalışanlardan fahiş fiyat talep eden kurum ve işletmeleri, afet bölgesinde ya da dışında battaniye, katalitik ısıtıcı, bebek maması, ekmek ve sair ürünlerin satışında ani fahiş fiyat artışları uygulayan işletmeleri, çevre illerdeki konaklama ücretlerini ani artıran otelleri, acil poliklinik girişlerinde ücret talep eden özel hastaneler, klinikler ve benzeri nitelikteki rant, kâr odaklar ticari işletmelerin tespiti, sürecin takibi ve cezalandırılmaları adına suç duyurularının ve yasal başvuruların yapılabilmesi için ihbar hatlarımız üzerinden bize ulaşabilirsiniz” açıklamasında bulundu.
- Geri gönderme ve geçici barınma merkezlerinin durumuna ilişkin bilgi istendi: 8 Şubat’ta geri gönderme merkezlerini ve geçici barınma merkezlerini gündemine alan ÖHD, deprem bölgesindeki geri gönderme merkezleri ve geçici barınma merkezlerindeki mültecilerin sağlık ve yaşam hakları için Göç İdaresi’ni derhal açıklama yapmaya çağırdı. ÇHD, deprem bölgesindeki geri gönderme ve geçici barınma merkezlerinin hasar durumlarına ilişkin bilgi paylaştı. Deprem bölgesindeki göçmen ve mültecilere dair raporlama faaliyetlerini genişletmek, çeviri desteği sunacak afet gönüllülerine bu raporları iletebilmek, ihlallere ilişkin müdahale ve yasal başvuru süreçlerini yürütüp hızlandırmak adına derneğin iletişim kanallarının kullanılabileceği duyuruldu.
- Afet suçlusu firmalar hakkında suç duyurusunda bulunuldu: Daha önce afet suçları ile ilgili ihbar hattı kurduklarını açıklayan ÇHD, 9 Şubat’ta belirledikleri firmalar hakkında suç duyurusunda bulunduklarını açıkladı.
- Depremde sorumluluğu olan resmi kurum ve kişiler hakkında suç duyurusunda bulunuldu: 10 Şubat’ta, deprem raporlarını bilmelerine ve depremi öngörmelerine rağmen hiçbir önlem almayan sorumlular hakkında Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kilis, Malatya, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Osmaniye savcılıklarına ayrı ayrı suç duyurusunda bulunulduğunun duyurdu.
- İşkence görüntülerine karşı suç duyurusunda bulunuldu: Afet bölgesindeki polis ve jandarmanın, yağmacı oldukları iddiasıyla işkence yaptığı yurttaşların görüntüleri sosyal medyada dolaşıma girdi. Bunun üzerine 11 Şubat’ta dernek tarafından yapılan açıklamada kolluğun sebebi ne olursa olsun sokak ortasında kimseye işkence yapma hakkı olmadığının altı çizildi ve işkenceci kolluk hakkında suç duyurusunda bulunulacağı vurgulandı. 12 Şubat’ta da failler ve işkenceye engel olmayanlar hakkında suç duyurusunda bulunuldu.
- Uzaktan eğitim ve KYK yurtlarının kapatılması kararına karşı dava açıldı: Uzaktan eğitim kararı alınmasının ve KYK yurtlarının tahliyesi edilmesi kararının ardından yürütmeyi durdurma talepli iki ayrı dava açılacağını duyuran dernek alınan kararların eğitim hakkının açık ihlali olduğunu açıkladı.
- Ahmet Güreşçi’nin işkenceyle öldürüldüğü duyuruldu, sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunuldu: ÇHD, 12 Şubat’ta, Hatay Büyükburç’ta jandarma tarafından gözaltındayken işkenceye uğrayan Ahmet Güreşçi’nin öldürüldüğünü ve hala gözaltında olan Sabri Güreşçi’ye yönelik işkencenin de sürdüğünü duyurdu. Dernek ayrıca durumu takip etmek için Büyükburç’a giden avukatlarının jandarma tarafından tehdit edildiğini duyurdu. 13 Şubat’ta göçmenleri hedef gösteren başta Ümit Özdağ olmak üzere diğer isimler hakkında suç duyurusunda bulunuldu.
- Yapı Denetim ve Yapı Malzeme Şube Müdürlüğü’ndeki dosya ve evraklar muhafaza altına aldırıldı: Hatay’da bulunan Yapı Denetim ve Yapı Malzeme Şube Müdürlüğü’nün ek binasının içinde kritik dosya ve evraklar bulunduğu halde yıkılmaya zorlandığı sosyal medyada dolaşıma girmişti. Derhal bölgeye giden ÇHD avukatları, bina içindeki dosya ve evrakları koruma altına alarak olay yeri inceleme ekiplerinin söz konusu dosya ve evrakları teslim alması gerektiğini duyurmuştu. 13 Şubat’ta, binadan ÇHD tarafından çıkarılan dosya ve evrakların savcılık kararı ile olay yeri inceleme ekipleri tarafından muhafaza altına tutanakla alındığı duyuruldu.
Öte yandan dernek üyesi avukatlar Antep, Adana ve Hatay’daki saha çalışmalarını sürdürüyor. Depremzede çocukların tarikat yurtlarına teslim edildiği iddiaları da derneğin İstanbul şubesi tarafından hala araştırılıyor. Konuya ilişkin bugün bir suç duyurusunda bulunuldu.
