Brezilya’nın aşırı sağcı lideri Bolsonaro’nun yetkinliğini sorguladığı Kübalı doktorların ülkeden çekilmesinin ardından, Brezilyalı yetkililer sağlık hizmetlerine kısıtlı erişimi olan 28 milyon insana yetişmekte zorlanıyor. Ülkenin yoksul kesimlerinde ücretsiz kliniklere gelen hasta ve yaralılar, doktor olmadığı gerekçesiyle geri gönderiliyor.
Sao Paulo eyaletinde 70 bin nüfuslu küçük bir şehir olan Embu-Guaçu, Brezilya ve Küba arasındaki doktor krizinin etkilerinin oldukça net görüldüğü bir yer.
Kentteki ücretsiz halk sağlığı merkezinin boş odalarını görünce şaşkına dönen tüm hastalar, perşembe günü geri gelmeleri söylenerek geri gönderiliyor.
Çünkü yakın zamanda 18 doktorundan sekizini kaybeden şehirde doktorların kliniğe geldikleri tek gün perşembe. Şehir için çok büyük bir kayıp olan bu durumda doktorlar, herkese yetişmek konusunda büyük sorun yaşıyor, kime ne zaman hizmet verileceği büyük sıkıntı yaratıyor.
‘Hangi çocuğu besleyeceğine karar vermeye benziyor’
Görev planlanmasıyla ilgilenen Dr. Fernanda Kimura, durumu “Yürek parçalayıcı. Hangi çocuğunuzu besleyeceğinize karar vermeye benziyor” diye özetliyor.
Hastaları ya da yaralıları geri göndermek durumunda kalan Embu-Guaçu, Brezilya’daki sorunun aslında küçük bir bölümü.
Ülke çapında 28 milyon insanın sağlık hizmetlerine erişim oldukça kısıtlı.
5 yılda 113 milyon hastaya baktılar
Pan Amerikan Sağlık Örgütü’nün öncülüğünde Brezilya Sağlık Bakanlığı ile Küba Halk Sağlığı Bakanlığı arasında 2013’te başlatılan program kapsamında, Brezilya’daki doktor eksikliği için diğer ülkelerden 15 bin doktor yerleştirilmesi kararlaştırılmıştı.
Bu kapsamda 11 bin Kübalı doktor ülkenin yoksul yerlerinde görev yapmak üzere Brezilya’ya gönderilmişti.
Ancak Brezilya’nın aşırı sağcı Lideri Jair Bolsonaro, daha başkanlık yeminini etmeden bu konuda kriz çıkarmayı başarmıştı.
Ülkedeki Kübalı doktorların eğitimlerini ve yetkinliklerini sorgulayan Bolsonaro, doktorların diplomalarının yeniden değerlendirileceğini ve yeni şartlar getireceklerini açıklamıştı.
Aslında Bolsonaro ‘Kübalı doktorlara milyonlarca dolar ödediklerini, onlarınsa aldıkları maaşı kendi komünist hükümetlerine gönderdiğini’ savunmuştu.
Bunun üzerine Küba Halk Sağlığı Bakanlığı geçen yıl kasım ayında doktorlarını geri çektiğini duyurmuştu. Sadece 2 bin doktor Küba’ya dönmeyi reddederek Brezilya’da kalmıştı.
Kübalı doktorlar beş yıl devam eden program kapsamında yaklaşık 113 milyon hastaya bakmıştı. Sağlık hizmeti alan Brezilyalıların oranı da yüzde 59’dan yüzde 70’e çıkmıştı.
Bolsonaro ‘hallederiz’ dedi ama doktor açığı kapanmıyor
Jair Bolsonaro, söz konusu dönemde yılda 20 bin doktor yetiştirdiklerini ve bu sayının giderek artacağını söylese de günümüze gelindiğinde durumun böyle olmadığı net bir şekilde görülüyor.
Bolsonaro’nun ocak ayında görevi devralmasından altı ay sonra bugün Brezilya, Kübalı doktorların yerini doldurmakta büyük zorluk çekiyor.
Son verilere göre, yaklaşık 3 bin belediyeki 3847 doktor açığı doldurulamadı.
37 bin çocuğun ölüm riski var
Rio de Janeiro Federal Üniversitesi’nden Profesör Ligia Bahia, “Çoğu bölgede sağlık klinikleri ve hastalar doktor bulamıyor. Bu erken tanıya sekte vuruyor, çocukların sağlığını, gebelikleri takip etmeyi zorlaştırıyor, ayrıca devam eden tedavileri aksatıyor” diyor.
Bahia, “Kübalı doktorların zor koşullarda çalışmaya gönüllü olmaları kamu sağlığının temel taşıydı” diye konuşuyor.
Pan Amerikan Sağlık Örgütü’ne göre Kübalı doktorların gelmesiyle iyileşme gösteren bazı veriler de bozulabilir. Örgüt, 5 yaşın altındaki 37 bin çocuğun ölüm riski taşıdığını belirtiyor.
