Avrupa Birliği dış politika yetkilisi Josep Borrell, yirmi yedi üye ülkeye, Gazze Şeridi’nde Filistinlilere karşı devam eden katliamlar ışığında blok ile İsrail varlığı arasındaki mevcut siyasi diyaloğu askıya almalarını önerdi.
Bir AB yetkilisi ve süreç hakkında bilgi sahibi iki diplomat, Borrell’in önerisinin ilk olarak çarşamba günü büyükelçiler toplantısında gündeme geldiğini ve önümüzdeki pazartesi günü dışişleri bakanlarının Brüksel’de bir araya gelmesiyle resmen sunulacağını söyledi.
Siyasi diyaloğun askıya alınması üye ülkeler arasında oybirliğine bağlı ve bu nedenle Siyonist İsrail ile Filistin Direnişi konusundaki keskin bölünmeler göz önüne alındığında planın başarısız olması neredeyse kesin.
Kaynaklar, her elçi konuşmasa da toplantı sırasında söz alanların çoğunun olumsuz görüş bildirdiğini söyledi.
Ancak görev süresi yakında sona erecek olan Borrell’in asıl amacı askıya alma olmayabilir. AB yetkilisi, dış politika şefinin amacının hükümetleri İsrail’in tartışmalı tutumu karşısında nerede durduklarını net bir şekilde ifade etmeye zorlamak olduğunu öne sürdü.
Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkili, “Bu her şeyden önce ilişkilerde bir şeylerin yanlış gittiğine dair siyasi bir sinyaldir” dedi. “Aynı zamanda İsrail’i, nihayet, eylemlerini izaha zorlamanın bir yolu olacaktır.”
Borrell’in önerisi, insan hakları konusunda yasal olarak bağlayıcı hükümler içeren AB-İsrail Ortaklık Anlaşmasına dayanıyor.
Bu yılın başlarında İspanya ve İrlanda ortak bir mektup kaleme alarak İsrail’in askeri harekâtının yoğun nüfuslu Gazze Şeridi’nde yol açtığı insani felaket sebebiyle anlaşmanın “acilen gözden geçirilmesini” talep etmişti.
İspanya-İrlanda’nın bu hamlesi, İsrail’in blok içindeki en güçlü destekçileri arasında sayılan Almanya, Çekya, Avusturya ve Macaristan gibi ülkelerin güçlü direnişiyle karşılaştı. Ursula von der Leyen liderliğindeki Avrupa Komisyonu ise bu adımı büyük ölçüde görmezden geldi.
Düşünceleri genellikle Madrid ile aynı çizgide olan Borrell, İspanya ve İrlanda’nın ortak talebini hiçbir zaman unutmadı. Yüksek Temsilci, AB anlaşmasına uyumu görüşmek üzere İsrail ile bir Ortaklık Konseyi toplamaya çalıştı, ancak bu henüz gerçekleşmedi.
