Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Birleşil Metal-İş Sendikası’nın Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından derlenen açlık ve yoksulluk verileri açıklandı.
BİSAM raporuna göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Kasım 2021 için 3 bin 84 lira. Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutar. Açlık sınırı üzerinden hane halkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 10 bin 669 lira olarak gerçekleşti.
BİSAM tarafından açıklanan kasıma ayı verileri şöyle:
“Yetişkin bir erkeğin sağlıklı bir biçimde beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 828 lira. Bu değer yetişkin bir kadın için 797, 15-18 yaş bir genç için 879, 4-6 yaş arası bir çocuk için 580 lira. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 3 bin 84 lira olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda için yapması gereken zorunlu harcama tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 10 bin 669 liraya ulaşıyor.
Açlık sınır 18 yılda 6 katına çıktı
2003 yılının kasım ayında 4 kişilik bir aile, günlük minimum 15,83 liraya sağlıklı beslenebilirken, bugün ancak 102,81 liraya sağlıklı beslenebilmektedir. Buna göre 18 yıllık zaman zarfında açlık sınırı 6,5 katına çıktı. Aynı dönemde enflasyon ise 6 katına yükseldi. Buna göre açlık sınırındaki artış genel enflasyonda yaşanan artışın üzerinde gerçekleşti.
Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken günlük harcama tutarı 26,58 lira, yetişkin bir erkeğin 27,60 lira, 15-18 yaş arası bir gencin 29,29 lira, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 19,35 liradır.
Harcamalarda süt ürünleri en yüksek paya sahip
Günlük harcamalarda Kasım 2021’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 35,41 liralık harcama gereksinimi ile oluşturmaktadır. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 19,92 liradır. Sebze ve meyve için yapılması gereken harcama miktarı 14,28 lira, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 6,80 liradır. Katı yağ ve sıvı yağ ise 7,13 liralık masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Yumurta için 1,86, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 4,95 lira harcama yapılması gerekmektedir.
Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 34,6 ile en yüksek paya sahiptir. Et, yumurta ve kuru baklagil grubunun payı yüzde 28,81 ile ikinci sıradadır. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 14,51’dir. Ekmek, makarna vb. için ise pay yüzde 9,96’dır. Diğer gıda harcamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 12,1’dir.
15-18 yaş arası en maliyetli tüketim süt ürünleri
Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gereksinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 15-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken, yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. Günlük 102,81 liralık harcama içinde en maliyetli tüketim 9,93 lira ile 15-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarıdır. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken yumurta miktarı yetişkinlerden fazladır.
Üç büyük ilde açlık sınırı rakamları
Araştırma kapsamında üç büyük ile ait Kasım 2021 dönemi açlık sınırı verileri de hesaplandı.
Tespit edilen rakamlar şöyle:
– İzmir’de açlık sınırı 3 bin 336 lira
– İstanbul’da açlık sınırı 3 bin 263 lira
– Ankara’da açlık sınırı 3 bin 3 lira
