Bayram Mammadov, Azerbaycan’da 2016 yılında, eski cumhurbaşkanı ve ülkenin şimdiki cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in babası Haydar Aliyev’in ait bir anıtın üzerine ‘Mutlu Köleler Günü’ yazısının bırakılmasının ardından Giyas İbrahimov ile birlikte gözaltına alınarak, tutuklanmıştı.
Daha sonra mahkeme, her iki eylemci de uyuşturucu ticareti yapmakla suçlayarak uzun süreli hapis cezasına çarptırmıştı. Memmedov ve İbrahimov 2019’da ‘af’ ile cezaevinden çıkmıştı.
Birkaç ay önce İstanbul’a gelen Mammedov’dan 2 Mayıs’ta evinden çıktıktan sonra haber alamayan arkadaşları, 4 Mayıs’ta kayıp ilanı verdi. Aynı gün akşam saatlerinde Mammadov’un cansız bedeni bulundu.
Konuya dair sosyal medyadan tepkiler yükselirken Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi, Twitter üzerinden bir açıklama yaptı.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Azerbaycanlı anarşist Bayram Mammadov, 2 Mayıs’ta Kadıköy Moda sahilinde ölü bulundu. 2 Mayıs öğlen saatlerinden bu yana ona ulaşamayan arkadaşları, Bayram’ın ölümünden ancak 4 Mayıs’ta haberdar olabildiler.
4 Mayıs gecesi arkadaşları Bayram’ı henüz teşhis etmişken ve ölümüne dair “suda boğulma” dışında hiç bir bulgu olmamasına rağmen, Azerbaycan basını Bayram’ın ölümünü intihar olarak yansıtmaya başladı.
Çok iyi yüzdüğü bilinen ve boğulma anına tanık olduğu söylenen güvenlik görevlilerinin de beyanlarında gayet iyi yüzdüğünü belirttikleri Bayram için, Türk basınında da “yüzme bilmemesine rağmen denize atladığı” şeklinde haberler yazıldı. Bayram’ın ölü bedeni, yine tanık anlatımları ve sosyal medyaya yansıyan bazı görüntülere de göre Moda Sahilinden çıkartılmasına rağmen, emniyetten cesedin Haydarpaşa Garı civarında çıkartıldığına dair açıklama yapıldı.
Bayram, 9 Mayıs 2016 gecesinde Azerbaycan’da Haydar Aliyev’e ait bir anıtın üzerine “qul bayramınız mübarək” yazdığı için tutuklanan bir anarşistti. Hakkında 10 yıl hapis cezası verilmiş ve hapiste geçen 3 yılın ardından 2019’da af ile özgür kalmıştı.
Tahliyesinin ardından çok zaman geçmeden tekrar tutuklanmış, kısa süreli bir tutukluluk ardından yeniden serbest bırakılmışsa da bu son olmamıştır. Bayram sürekli gözaltı ve tutuklama tehdidi altında kalmış ve her kapatılmasında yoğun işkence görmüştür. Baskılardan uzaklaşmak için 2020 Aralık’ında Türkiye’ye yerleşen Bayram, Avrupa’da devam etmek istediği eğitimine burada hazırlanmaya başlamış ve İngiltere’de yüksek lisans eğitimi kazanmıştı. Önümüzdeki yaz İngiltere’ye gidecekti.
Türkiye’deyken Şubat ayında Bakü’deki ailesini ziyarete giden Bayram, dönüşte havalimanında Türk istihbaratı tarafından karşılanmış, Türkiye’ye neden geldiği, ne amaçladığı vs. sorular ile 1 saat kadar gayri resmi şekilde sorguya çekilmiştir. Bayram’ın politik kimliği sebebi ile Azerbaycan’da gördüğü baskı ve henüz Şubat ayında Türkiye’de gördüğü muamele; ailesine dahi haber verilmemişken Azerbaycan basınının ölümünü intihar olarak girmesi; sokağa çıkma yasağı olan saatlerde Moda Sahiline gidebilmiş olması, yüzme bilmediği ve Moda sahilinde bulunmasına rağmen Haydarpaşa Garı civarında bulunduğuna dair yanlış bilgilerin yayılması ve sair sebepler ile ailesi ve arkadaşları Bayram’ın ölüm nedeninin soruşturulmasını istemektedir.
4 Mayıs’ta, ATK’da teşhis edilmesi ile birlikte soruşturma başlatılmıştır. Ailesi ve arkadaşları, Bayram’ın ölümünün Azeri basınında yansıtıldığı gibi intihar olmadığını ispatlamak ve gerçekten anlatıldığı gibi bir kaza olup olmadığını öğrenmek istiyor. Mammadov ailesinin avukatları olarak, Bayram’ın ölüm nedeninin ortaya çıkartılması için kamera kayıtlarının tespit ve temini, tüm görgü tanıklarının beyanlarının alınması vs. talepler ile soruşturmayı takip ediyoruz ve sonuna kadar edeceğiz.
