Anayasa Mahkemesi, CHP tarafından şekil ve esas yönünden iptal edilmesi istenen infaz düzenleme kanununa ilişkin İHD’den görüş istedi. İHD hazırladığı hukuk mütalaasında 28 maddede tespit ettikleri hukuksuzlukları iletti.
Anayasa Mahkemesi (AYM), İnsan Hakları Derneği’nden (İHD) CHP’nin 7242 sayılı İnfaz Kanunu’nda değişiklik yapan kanunun şekil ve esas bakımından iptali için yaptığı başvuruya ilişkin mahkeme arkadaşı olarak görüş talebinde bulundu. İHD’de de “7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un” hem şekil hem de esas yönünden iptali için yapılan başvuruya hukuki mütalaa sundu.
İHD tarafından yapılan yazılı açıklamada kamuoyunda “infaz düzenlemesi” olarak bilinen kanuna dair yaşananlar özetlendi. Açıklamada, kanun incelendiğinde usul ve esas bakımından Anayasa’ya aykırı yönleri olduğunu tespit ettiklerine dikkat çekildi.
İHD: 28 madde Anayasa ve uluslararası sözleşmelerde güvence altına alınan haklara aykırı
İnfaz düzenleme kanunun 69 maddeden oluştuğunun hatırlatıldığı açıklamada, İHD tarafından yapılan incelemede 28 maddenin Anayasa ve uluslararası sözleşmelerde güvence altına alınan haklara aykırı olduğunun tespit edildiği belirtildi. Açıklamada, düzenlemede yer alan 9 madde de İnfaz Hakimliği’nin görev ve yetkilerini genişleten ve buna karşın mahkemelerin yetkilerini daraltan içerikte olduğu, 1 maddenin Ceza Muhakemeleri Kanunu’nu (CMK) kişi aleyhine değişikliğe gidildiği, 2 madde de Sulh Ceza Hakimliği’nin yetkilerini genişlettiği, bir madde de 3713 sayılı TMK’de koşullu salıverme oranını yükselterek düzenlediği ve 15 maddede 5275 sayılı İnfaz kanununda eşitliğe, ölçülülük ilkesine, korunması gereken hukuki yarar ilkesine ve daha birçok temel ilkeye aykırılığın tespit edildiğine yer verildi.
Açıklamada ayrıca 7242 sayılı kanunun 5275 sayılı kanunun geçici 6’ncı maddesi ve geçici 9’uncu Maddesinin 6’ncı fıkrasında yaptığı düzenlemelerinde özel af niteliği taşıdığına dikkat çekildi.
İHD tarafından sunulan mütalaada AYM’nin değerlendirme yaparken dikkate alması gereken noktalar şöyle sıralandı:
- İnfaz Kanunu ve TCK’nin gerekçesinde belirtilen ‘korunması gereken hukuki yarar’ ilkesi bakımından,
- Uluslararası belgelerde düzenlenen mahpus hakları bakımından,
- Kovid-19 pandemisinde uluslararası kuruluşların çağrısına uyarak ayrımcılık yasağı kuralına uyması bakımından,
- Değişik isimlerle adlandırılan ve gruplaştırılan suç tiplerinin torba anlayış ile düzenleme biçiminin hukuka aykırılığı belirtilerek TMK bakımından infaz koşullarının ağırlaştırılmasının hukuk ve kanun önünde eşitlik ilkesine aykırılığı bakımından,
- Yeni suç tipi yaratacak şekilde şablon ifadeler kullanıp suç ve cezanın ağırlığı ilkesini gözetmeden düzenleme yapılması bakımından,
- Demokratik toplum ve meşru amaç gözetilmeden yapılan düzenlemenin yarattığı hukuka aykırılıklar bakımından,
- AYM’nin önceki yasal düzenlemeler ile ilgili özel af niteliğinde verdiği kararlar bakımından,
- 7242 sayılı kanunla infaz hukukunda 3’lü sisteme geçişin Anayasa’ya aykırılığı bakımından,
- Mahkemelerin yetkisinin infaz hakimliklerine devri bakımından,
- Sulh Ceza Hakiminin yetkisinin genişletilmesi bakımından, değerlendirilmelidir.
