Neredeyse her yıl düzenli olarak yapılan ‘Sovyetler Birliği’ anketinden bu sene sürpriz bir sonuç çıktı: Rusya’da Sovyetler’i tercih edenlerin oranı ilk kez ülkenin yarısında ulaştı.
Rusya’da düzenli olarak yapılan ‘Sovyetler Birliği’ anketinde bu sene bir rekor göze çarptı. ‘Hangi siyasi sistemin Rusya için daha faydalı olacağına’ dair sorulan soruya ‘Sovyetler Birliği’nin siyasi sistemi’ yanıtını verenlerin sayısı ilk kez %49’a çıktı.
Ekonomik model anketinde rekor
Yuri Levada Analiz Merkezi’nin Ağustos ayında yaptığı ankette pek çok ilk gözlemlendi. Araştırmaya göre Rusların %62’si ekonominin devlet eliyle planlanıp dağıtılmasını istiyor. Bu rakam Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra yapılan araştırmalar arasında en yüksek oranı işaretlerken ibrenin ilk kez %60’ın üzerine çıkması ise dikkat çekiyor. Özel mülkiyete ve piyasa ekonomisine dayalı sistemi tercih edenlerin sayısı ise sadece %24.
Yirmi yıl sonra bir ilk
Rusya’da yapılan Sovyetler Birliği’ni tercih edenler anketi yeni bir gelişme değil, düzenli olarak gözlemleniyor. Bu da bize diğer yıllarla kıyaslayabileceğimiz bir grafik sunuyor. Öyle ki bu yıl yapılan ankette ‘Rusya için en faydalı siyasi sistem’ sorusuna ‘1990 öncesi Sovyetler Birliği’nin sistemi’ yanıtını verenlerin sayısı ilk kez %49’u buldu. Tıpkı bir önceki soruda olduğu gibi bu da ülke için bir rekor anlamına geliyor. Öyle ki, 2016 yılında bu oranın sadece %37 olduğu görülüyor. Aynı soruya ‘mevcut sistem’ cevabını verenlerin oranı %18 iken, ‘Batı’daki gibi bir demokrasi’ diyenler ise %16 oranında.
Sovyetleri en çok arzulayan yaşlılar
Bir diğer grafikse, siyasal sistem sorusuna cevap veren anket katılımcılarının yaşları. Öyle ki Sovyet siyasal sistemini ideal bulanların neredeyse üçte ikisini (%62) 55 yaş ve üstü Ruslar oluşturuyor. Mevcut sistemi diğer yaşlara göre daha fazla tercih edenler 25-39 yaş arasındakiler (%22) olurken 18-24 yaş aralığı genellikle ‘Batı ülkelerindeki demokrasi modelini’ uygun görüyor (%32).
Referandum yapılmıştı
Ekim Devrimi’nin ardından kurulan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dağılmadan önce ‘birliğin korunması’ konusunda 1991 yılında referanduma gitmiş ve halka ‘eşit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını uygun görüyor musunuz’ sorusu yöneltilmişti Sonuç %70’in üzerinde ‘evet’ olmasına karşın referandum, Sovyetler Birliği’nin resmi olarak 26 Aralık 1991’de dağılmasıyla birlikte boşa düşmüştü.
ABD’ye yaklaşımda istikrarsız grafik
Ülkenin dış politikasına dair yapılan kamuoyu yoklamasında ise Rusların ABD’ye karşı yaklaşımında inişli çıkışlı bir grafik karşımıza çıkıyor: 1991 yılında ABD’ye karşı tutum %80 gibi bir oranla ‘pozitif’ olmasına karşın bugün olumlu görüşe sahip olanlar %39’a gerilemiş durumda.
Buna karşın Avrupa Birliği’ne (AB) yaklaşımda daha istikrarlı bir grafik görüyoruz. 2000’lerin başından 2010’ların ilk yarısına kadar ortalama %70’lerde seyreden pozitif tutum yavaş yavaş düşüyor ve 2014 yılında %19 ile dibi görüyor. Ancak AB’ye olumlu yaklaşım yavaş da olsa düzenli bir ilerleme kaydederek Ağustos itibariyle %46’ya ulaşmış durumda.
Araştırmaya göre katılımcıların %44’ü Rusya’nın Batı’yı ‘müttefik’ olarak görmesi gerektiğini belirtirken %29 ‘rakip’ gibi davranılması gerektiğini düşünüyor. ‘Dost’ yanıtını verenler %13 iken ‘düşman’ olarak görenler %5.
