Üniversitelerin yüz yüze eğitime geçmesiyle şehirler arası öğrenci göçü başladı. Uzaktan eğitim döneminde ev ve yurtları boşaltan öğrenciler, döndüklerinde aynı rakamlara barınacak yer bulamadı. Artan ev kiraları, yetersiz devlet yurtları ve özel yurt fiyatlarının yüksekliği karşısında öğrencilerin barınma sorununa dair verileri derledik.
Üniversitelerin yüz yüze eğitime geçmesiyle birlikte öğrenciler açısından bir dizi sorun da başlamış oldu. Bu sorunların en başında barınma geliyor.
8 milyon 241 bin öğrenciden 720 bini yurtta kalabiliyor
Öğrencilerin barınma sorununun gündeme gelmesinin ardından Eğitim-Sen konuya dair “Öğrencilerin Barınma Sorunu Acilen Çözülmelidir!” başlıklı bir metin yayınlayarak; güncel öğrenci ve yurt sayılarını paylaşıp barınma sorununun çözülmesi için devlete çağrıda bulundu. Yayınlanan metinde öğrenci sayısı ve yurt sayılarına dair veriler şöyle sıralandı:
“AKP’nin, ‘her ile bir üniversite’ projesi ile birlikte 2002’de 93 olan üniversite sayısı, 2020’de 203’e yükselmiş, öğrenci sayısı ise 1 milyon 882 binden, 8 milyon 241 bine çıkmıştır. 2002’de Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) bağlı 191 yurt varken 2020’de bu sayı 773’e çıkmış, ancak yurt sayısının öğrenci sayısı ile orantılı artmaması sonucunda çok sayıda öğrenci barınma sorunu yaşamaya başlamıştır. Aynı dönemde özel yurtların sayısı iki kat artışla 2 bin 210’dan 4 bin 406’ya yükselmiştir. Özel yurtların 2 bin 894’ü dernek, 416’sı vakıf yurdu, diğerleri şahıs yurtları (368), ticari yurt (666) ve üniversite yurtlarıdır.”
“Devlet, öğrencileri tarikat- cemaat yurtlarına yöneltiyor”
Devlet yurduna yerleşemeyen ve kira parasını karşılayamayacak öğrencilerin bilinçli bir şekilde tarikat-cemaat yurtlarına itildiğini vurgulayan Eğitim-Sen; tarikat ve cemaat yurtlarına dair verileri açıkladı:
“Yıllardır kamu kaynaklarıyla yapılan destekler sonucunda dini vakıf ve derneklere ait yurtlara daha fazla öğrencinin yönelmesi sağlanmıştır. İktidar, KYK yurtları önündeki uzun kuyruklar karşısında, önümüzdeki birkaç yıl kendisine sıra gelmeyeceğini gören ve kirasını ödeyebileceği bir ev bulmaktan umudunu kesen öğrenci kitlesini bilinçli bir şekilde TÜRGEV, TÜGVA, Ensar Vakfı, İlim Yayma Cemiyeti vb gibi tarikat-cemaat yurtlarına doğru adeta itmektedir. İlim Yayma Cemiyeti’nin 107; Ensar Vakfı’nın 60; TÜGVA’nın 38; TÜRGEV’in 18 yurdu vardır. Bu yurtlar için vakıflara halkın vergilerinden her yıl milyonlarca lira aktarılmaktadır. Dini vakıf ve derneklere ait yurtlarda kalan öğrencilere öğrenci başına geçtiğimiz yıl 650-800 TL destek verilmiştir. Bu yılın ilk 9 ayında yapılacak destek miktarı ise toplamda 173 milyon 704 bin liradır.”
Kiralık konut ve özel yurt fiyatlarında ciddi artış
Uzaktan eğitim döneminde ev ve yurtları boşaltan öğrenciler, döndüklerinde aynı rakamlara barınacak yer bulamadı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) sahibinden.com’un emlak kategorisindeki veri havuzuna dayandırarak yaptığı araştırmaya göre, 2021 yılının Ağustos ayında Türkiye’nin üç büyük şehrinde de kiralık konut metrekare fiyatı yıllık artış oranları yüksek seyretti.
Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 50,7, Ankara’da yüzde 31,8 ve İzmir’de yüzde 30,9 oldu. Böylece 2020 Ağustos’unda İstanbul’da 21,1 TL, Ankara’da 11,7 TL ve İzmir’de 16,7 TL olan ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları sırasıyla bu illerde 31,8 TL’ye, 15,4 TL’ye ve 21,8 TL’ye yükseldi.
Artış oranı yüzde 90’ı buldu
İstanbul’da öğrencilerin genellikle tercih ettiği bölgeler de kira artışından nasibini almış durumda. Sahibinden.com’un emlak endeksi verilerine göre, öğrencilerin yoğunlukla tercih ettiği, Fatih, Üsküdar, Avcılar, Beyoğlu, Beşiktaş, Kadıköy ve Göztepe bölgelerinde yıllık kira artış oranı yüzde 32 ile yüzde 90 arasında seyrediyor.
Artışta Sarıyer birinci
Emlak platformu Hepsiemlak da yaptığı incelemede son bir yıl içinde İstanbul’daki kiralık konut metrekare fiyat değişimlerini ele aldı. İncelemede, İstanbul’da son bir yılda kiralık metrekare fiyatı yüzde 50’nin üzerinde artan 50 semt olduğu kaydedildi.
En yüksek artış yüzde 290 ile Sarıyer’in Rumeli Hisarı semtinde gözlemlenirken, Beşiktaş-Vişnezade, Sarıyer-Reşitpaşa, Beşiktaş-Gayrettepe ve Kadıköy-Fikirtepe bölgeleri, yüzde 230 ile yüzde 50 arası artışlarla İstanbul’daki kira artış oranları açısından dikkat çekici mahalleler arasında yer aldılar.
En yüksek kira İstanbul’da
Yapılan araştırmaya göre en yüksek kirayı İstanbul’da eğitim gören öğrenciler ödeyecek. 100 metrekare bir ev için Beşiktaş’ta 3 bin 900 lira, Kadıköy’de 3 bin 700 lira talep ediliyor, Avcılar’da rakam 2 bin liraya kadar geriliyor. İzmir’de aynı büyüklükteki bir evin kirası bin 200 lira ile 2 bin 500 lira arasında değişirken, Ankara’da bin 600 liradan başlıyor, 2 bin 500 liraya kadar çıkıyor. Ülke genelinde aynı büyüklükteki bir ev için en düşük kirayı ise Çorum, Sivas ve Trabzon’da eğitim görenler ödeyecek. Bu illerde 800-850 liraya kiralık ev bulmak mümkün.
En fazla kira artışı öğrenci şehri olarak bilinen Eskişehir’de
İl geneline bakıldığında ise en fazla kira artışı öğrenci şehri olarak bilinen Eskişehir’de oldu. Şehirde son 1 yılda kiralar ortalama yüzde 37.95 arttı. Eskşişehir’i yüzde 29.09 ile Ankara, yüzde 27.61 ile Antalya, yüzde 27.21 ile Muğla, yüzde 22.22 ile Kahramanmaraş, yüzde 22.07 ile Mersin, yüzde 21.74 ile Hatay, yüzde 21.18 ile Adana, yüzde 20.89 ile İstanbul, yüzde 16.62 ile Aydın, yüzde 14.72 ile İzmir takip etti.
İşte il il kiralar
Kaynak: TSKB Gayrimenkul Değerleme * Değerler belirlenirken, yaklaşık 100 m² alanlı, standart tarzda daireler dikkate alınmıştır. Belirtilen değerler, yaklaşık değerlerdir.Özel yurt fiyatlarında ortalama yüzde 20 oranında artış
Özel yurtları tercih eden öğrencilerin yapacağı harcama geçen yıla göre arttı. Yurtlarfiyatlar.com kurucusu Tuğrul Arslan geçen yılla karşılaştırdığımızda yurt fiyatlarında ortalama yüzde 20 oranında artış olduğunu söyledi. Arslan, “Tek kişilik odaların ücretlerinde yüzde 25-30’ları bulan bir artış söz konusu. 2 ve 3 kişilik odalarda ortalama yüzde 20’lik bir artış görülmekle birlikte 4 ve 6 kişilik odalardaki artış yüzde 10-15 civarında” dedi.
En yüksek fiyatlı öğrenci yurtları İstanbul, Ankara ve İzmir’de
En uygun fiyatlı yurtların Trabzon ve Konya’da yer aldığını belirten Arslan, en yüksek fiyatlı öğrenci yurtlarının İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunduğunu belirtti.
İstanbul genelinde yurt fiyatlarının 9 bin TL ile 68 bin TL arasında değiştiğini söyleyen Arslan, “İstanbul’un en pahalı yurtları Beşiktaş, Zeytinburnu ve Kadıköy ilçelerinde. Bu ilçelerde öğrenci yurdu fiyatları ev kiralarına yaklaşıyor. Avcılar, Maltepe ve Beykoz’da ise görece daha uygun fiyatlı yurtlar bulmak mümkün. Öğrenci yoğunluğunun en fazla olduğu Üsküdar, Beşiktaş, Kadıköy, Fatih gibi ilçelerde ise ortalama yurt fiyatları yıllık 18 ile 32 bin TL civarında” dedi.
Yurt ve pansiyonlarda yer kalmadı
Artan kiralar ve talebe yetişecek kadar evin bulunmaması nedeniyle öğrenciler apart, pansiyon, öğrenci ve bekar evine bakıyor, ancak onlar da neredeyse tamamen dolmuş durumda. Çağlayan’da bulunan bir pansiyona bakıldığında ise tek kişilik odada pencere ve havalandırma bile yok. Yatak ve dolabın bile sığmadığı odaların fiyatı 850 lirayı buluyor. Bu yurtlarda eğer cam ve televizyon isteniyorsa ücret bin 150 liraya çıkıyor. Ayrıca banyo ve tuvaletler hem kötü durumda hem de ortak kullanıma tabi. Başka bir yurtta ise küçücük bir odanın fiyatı 900 lira.
